📌 Update
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in 2016 en is een bespreking van het boek Bier in Nederland van Marco Daane.
Een biografie van bier
Dit voorjaar verscheen bij uitgeverij Atlas Contact de biografie Bier in Nederland, geschreven door Marco Daane. Het boek leest vlot, bevat een schat aan informatie en kan zonder overdrijving een standaardwerk worden genoemd. Alleen al de ambitie om het complete verhaal van bier in Nederland te vertellen, maakt indruk.
Daane is van huis uit literair-historicus en redacteur van het tijdschrift De Parelduiker. Zijn liefde voor bier en zijn nieuwsgierigheid maken dat hij zich vastbeet in dit omvangrijke onderwerp. Het resultaat is een werk dat respect afdwingt.
Van oerbieren tot pilsdominantie
De inleiding opent met schetsen van Amsterdamse cafés en zet daarmee direct de toon: toegankelijk, beeldend en leesbaar. Daarna neemt Daane de lezer mee langs de vroegste Nederlandse bieren, zoals haver- en gruitbieren, gevolgd door de revoluties in gerst en hop.
De opkomst van biersteden en de handelsstromen in de late middeleeuwen krijgen ruime aandacht. De handelsgeest die Nederland toen typeerde, zien we eeuwen later terug in de wereldwijde expansie van merken als Heineken, Amstel en Oranjeboom. Het boek maakt duidelijk dat dit internationale succes geen toeval was, maar het gevolg van een consistent beleid van overnames en schaalvergroting.
Kritisch en onderbouwd
Daane schuwt het niet om af te rekenen met misverstanden, bijvoorbeeld rond moderne interpretaties van het historische Koyt-bier. Zijn analyses zijn goed onderbouwd met bronnen, en waar materiaal ontbreekt geeft hij eerlijk aan dat het om aannames gaat.
De lange lijn van de geschiedenis
Het boek beschrijft de emancipatie van brouwen in de 16e eeuw, de invloed van Duitse brouwsteden en de opkomst van de Nederlandse grootbrouwers in de 19e eeuw. Geschreven in de jaren ’70 zou het verhaal zijn geëindigd in mineur, met de teloorgang van talloze brouwerijen en bierstijlen. Maar Daane kan zijn biografie afsluiten met de renaissance van Nederlands bier: de opleving van speciaalbier en de terugkeer van oude stijlen als pale ale.
Vorm en uitvoering
Qua vormgeving is Bier in Nederland opgezet als een roman: eenvoudige typografie, romanformaat en beperkt gebruik van illustraties. Dat maakt het boek toegankelijk, maar laat historisch beeldmateriaal minder goed tot zijn recht komen. De inhoud rechtvaardigt echter ook een rijk geïllustreerde naslaguitgave, met historische kaarten, prenten en reclames.
Hoe dan ook: wie geïnteresseerd is in bier, komt niet om dit boek heen. Bier in Nederland is verplichte kost voor iedere serieuze liefhebber en professional.
Praktische info
- Titel: Bier in Nederland
- Auteur: Marco Daane
- Jaar van verschijnen: 2016
- Uitgever: Atlas Contact
- Prijs: ca. €29,99 (bij verschijning in 2016)
ISBN: 9789045032160
