De afgelopen tien jaar werd Nederland overspoeld door nieuwe brouwerijen en verrijkt met vernieuwde en herontdekte bierstijlen. In die golf dreigde ons oude, vertrouwde bockbier onder te sneeuwen. Niet dat het verdween, maar de aandacht verschoof. Ooit was bockbier hét landelijk verkrijgbare speciaalbier van Nederland. Het legendarische Bockbierfestival verdween, en sommige brouwers vulden hun bock alleen nog af op fust.
Column voor Entree, gepubliceerd op 21 november 2023
Ook de traditionele introductiedatum – de eerste maandag van oktober – werd losgelaten. Brouwers brachten hun bieren steeds vroeger uit. Dit jaar zag ik zelfs op 2 september, op een warme zomerdag, de schappen bij de supermarkt gevuld worden met bockbier. Dat voelt misplaatst.
Gelukkig groeit de betrokkenheid. Een groep bierliefhebbers maakt zich sterk voor het behoud van de bockbiertraditie. Er wordt gesproken over de terugkeer van een groot bockbierfestival. Ook StiBON droeg bij met een masterclass over bockbier bij de Gooische Bierbrouwerij – een initiatief dat de kennis en waardering levend houdt.
Het bockbierboek
Het mooiste recente voorbeeld van hernieuwde aandacht is het Bockbierboek, volledig gewijd aan ‘ons’ Nederlandse bockbier. De auteurs Marco Daane, Rick Kempen en Roel Mulder zetten met dit boek een waardevol monument neer.
Wie wil weten hoe de lijnen lopen van Einbeck via München naar Nederland, mag dit werk niet overslaan.
Als horecaprofessional is het bovendien onmisbaar. Wie het bockbierverhaal kent, kan gasten aan tafel iets vertellen wat verder gaat dan een smaakomschrijving. “Als horecaprof kun je dan het echte bockbierverhaal vertellen aan je gasten.”
Ons bockbier heeft namelijk een eigen smaakprofiel. Nederlandse brouwers gaven in de 19e eeuw hun eigen draai aan het Duitse voorbeeld. In de decennia dat pils het aanbod domineerde, was bockbier voor velen het enige alternatief – een seizoenshoogtepunt.
Traditie met toekomst
Zoals alles evolueert ook het smaakprofiel van bockbier. Nieuwe generaties brouwers brengen variatie en experiment, wat de stijl levend houdt. Dat maakt bockbier ideaal om mee te werken in de horeca. Denk aan pairings met herfstgerechten, wild of stoof. Een bockbieravond of proeverij kan gasten verrassen én traditie doorgeven.
Jaarlijkse verkiezing
De jaarlijkse verkiezing ‘Het lekkerste Bockbier van Nederland’, sinds 2001 georganiseerd, houdt de traditie tastbaar. Niet het beste, maar het lekkerste bockbier volgens het proefpanel.
In de categorie tot 7% won dit jaar Jopen Bokbier, bij de zwaardere bieren Belvedere Bock van Brouwerij De Gekroonde Merlet uit Heemstede. Opvallend, want deze brouwerij bestaat pas sinds 2021.
Dat is precies de charme van de huidige bierwereld: er is ruimte voor traditie én vernieuwing. De klassieke bock leeft voort, in handen van gevestigde namen én jonge brouwers.
Leve de Nederlandse bockbiercultuur
De oer-Hollandse bock verdient het om weer gevierd te worden, niet alleen als herfstklassieker, maar als symbool van onze biercultuur. Met festivals, kennis, en trots. Want zolang er nieuwe brouwers opstaan die een bock durven brouwen, blijft onze bockbiertraditie springlevend.
Leve het Nederlandse bockbier.
