📌 Update 2025
De situatie van De Prael is de afgelopen jaren sterk veranderd. Helaas kwam het mooie verhaal van De Prael niet tot een mooi einde. Maar wat Kok en Kooij hebben neergezet, zullen velen in de bierwereld niet vergeten
- De brouwerij in Amsterdam-Centrum is gesloten, maar het proeflokaal in de binnenstad is nog steeds open.
- De brouwerij in de Houthavens is eveneens gesloten; het pand huisvest nu Brouwerij Breugem.
- Alleen De Prael Den Haag is nog actief als brouwerij.
- Daarmee is de oorspronkelijke sociale onderneming van Fer Kok en Arno Kooij flink gekrompen. Het proeflokaal in het centrum van Amsterdam houdt de naam De Prael levend, maar de brouwerij zelf is daar verdwenen.
Oorspronkelijke publicatie: 3 november 2016
Brouwerij met een verhaal
Na een avond bij Brouwerij De Prael in het kader van de StiBON-bieropleiding, vraag je je af of mede-oprichter en directeur Fer Kok nu meer geniet van het brouwen of van het feit dat hij zoveel psychiatrische patiënten weer een zinvol leven geeft, omdat ze een ‘echte’ baan hebben bij een prachtige brouwerij. Als je naar huis gaat, heb je veel geleerd en goede bieren geproefd, maar vooral een bevlogen brouwer en sociale ondernemer ontmoet.
Iedere week krijgt Fer Kok wel twee of drie verzoeken van mensen die bij De Prael willen komen werken. Het gaat om psychiatrische patiënten die graag weer willen meedraaien en meetellen in de maatschappij. En De Prael biedt ze die kans. Kok, van huis uit psychiatrisch verpleegkundige, begon zijn brouwerijproject in 2000 in de Helicopterstraat in Amsterdam, samen met Arno Kooij. Hij had veel gezien in de zorg en was zijn leidinggevende functie zat. “Ik had meer te stellen met de ‘gezonde’ mensen dan met de patiënten.”
Twee werelden verbinden
Kok brouwde hobbymatig al jaren bier en had proefondervindelijk het brouwersambacht aardig onder de knie. En hij had een droom. Hij zag in de zorg hoe mensen buiten de boot vielen – in de maatschappij en in hun familie- en vriendenkring. Mensen-mens als hij is, bedacht Kok een project dat de twee werelden die hem lief waren verbond. Het werd brouwerij De Parel. Die naam mocht niet, want de Budelse Bierbrouwerij brouwde al een bier dat Parel heet. Dus werd het De Prael.
De Prael werd een groot succes. In de begintijd vonden er twintig mensen werk, ieder op eigen niveau en tempo. Dat kan bij De Prael. Maar inmiddels werken er 120 mensen. De bezuinigingen in de zorg hadden een negatief effect voor de mensen op wie Kok zich richtte. Juist daarom was zijn brouwerij anno 2016 nog relevanter. Een brouwerij waar mensen op nummer één staan en niet het bier. Maar het bier was zó goed dat de vraag maar bleef stijgen.
Droomlocatie
De Prael verhuisde destijds van de Helicopterstraat naar de Wallen. Een droomlocatie voor brouwerij, proeflokaal en winkel. Ook op een gewone dinsdagavond in november, als een groep StiBON-cursisten een uitgebreide rondleiding krijgt, zit het proeflokaal vol. De vele Prael-bieren stromen rijkelijk uit de taps. Fer Kok loopt als een gelukkig mens door de brouwerij. Als hij begint te vertellen over het brouwproces – we beginnen op zolder waar we mout mogen schroten – is hij niet meer te stuiten en blijkt zijn enorme brouwkennis. Maar steeds weer begint hij over zijn medewerkers, die op hun eigen niveau en tempo meewerken.
Traditionele bierstijlen
Proeven is een feest. Drink in het proeflokaal een Kinky Koos (Two Chefs Brewing) of een Hemelswater Code: Blond, gebrouwen met regenwater. Kok benadrukt wel dat De Prael de meer traditionele bierstijlen brouwt. “De mensen die hier werken willen graag gewoon zijn en bij een gewoon bedrijf werken. Wij zijn dus niet van de wilde experimenten.”
Maar dat neemt niet weg dat er verrassingen zijn: bieren met regenwater of chocolade van Tony’s Chocolonely (Milk Stout). Tijdens de rondleiding geeft Kok veel informatie. Bijvoorbeeld het probleem om genoeg hop voor IPA’s en DIPA’s te krijgen. “De vraag in Amsterdam is zó groot, dat we voor 2017 niet voldoende hop kunnen krijgen van bepaalde soorten. Dan moet je op zoek naar hopsoorten met ongeveer dezelfde eigenschappen, om dat op te vangen.”
Externe brouwcapaciteit
Ook distributie- en productieproblemen van kleine brouwers komen aan bod. “We verkopen op fles via Bier&cO en die hebben gezorgd dat we bij Albert Heijn staan. Dan krijg je plotseling een piek in de vraag naar bepaalde bieren, terwijl je een beperkte capaciteit hebt, omdat we meerdere bierstijlen brouwen. Wij hebben dat opgelost door soms bij Lindeboom brouwcapaciteit te huren.”
Financieel was het eveneens een uitdaging. “Je brouwt eerst en krijgt pas veel later je geld. Dat is een probleem. Ook bij fustbier was 75 euro per vat een te hoge investering. Daarom werken we nu met eenmalige vaten, die een tientje kosten. En de verkoop in het eigen proeflokaal is natuurlijk erg interessant, omdat je geen verpakkingskosten hebt en je winst niet hoeft te delen met de tussenhandel.”
De Prael brouwde 200.000 liter bier per jaar op de Amsterdamse Wallen. Met de tweede brouwerij op komst in de Houthavens zou de brouwerij de vraag voorlopig weer aankunnen.
Gelukkige brouwer
Het succes van De Prael leidde tot een tweede brouwlocatie bij de Houthavens, die destijds in voorbereiding was. “De logistiek hier in hartje Amsterdam is wat ingewikkeld, met aan- en afvoer over water. Maar we zullen hier altijd blijven brouwen.”
Een mooiere locatie was ook nauwelijks te bedenken. Toeristen stroomden langs de winkel en het proeflokaal in het hart van de stad. Wat wil je nog meer? Het was duidelijk: Fer Kok was de gelukkigste brouwer van Nederland. Of op z’n minst van Amsterdam.
