De trappistenabdij Engelszell in het Oostenrijkse Engelhartszell an der Donau krijgt een nieuw hoofdstuk. De abdij, bekend als de enige trappistenbrouwerij van Oostenrijk, is officieel overgedragen aan het bisdom Linz. Daarmee komt een einde aan een religieuze gemeenschap die eeuwenlang het kloosterleven in stand hield. De brouwerij is ondergebracht in een aparte entiteit. Het bier uit de brouwerij zal geen ATP-logo meer mogen voeren.
In mei 2023 besloten de cisterciënzers van de strikte observantie – beter bekend als trappisten – om Stift Engelszell op te heffen. Slechts vier monniken verbleven er nog, te weinig om de abdij draaiende te houden. De gebouwen en gronden zijn nu in handen van de Diözese Linz, die het terrein wil behouden als plaats van geloof, cultuur en zorg.
Brouwerij verder zonder trappisten
Een belangrijk onderdeel van de abdij was de brouwerij, die sinds 2012 het trappistenbier Engelszell produceerde. De bieren – onder meer Gregorius, Benno en Nivard – droegen het label ‘Authentic Trappist Product’, het keurmerk dat alleen mag worden gevoerd als het bier binnen de muren van een klooster wordt gebrouwen onder toezicht van monniken.
Nu het kloosterleven is verdwenen, vervalt dat recht. De brouwerij en de likeurproductie zijn ondergebracht in een aparte onderneming, Engelszeller Likör- und Brau GmbH, die de activiteiten commercieel wil voortzetten. Daarmee verdwijnt Oostenrijk’s enige trappistenbrouwerij van de officiële lijst, zoals eerder gebeurde met onder meer Achel in België.
Nieuwe rol voor abdijcomplex
Het bisdom heeft aangegeven dat Engelszell niet zal worden omgevormd tot toeristische attractie, maar een religieuze en maatschappelijke bestemming houdt. Samen met lokale organisaties en Caritas wordt gewerkt aan een toekomstvisie waarin het erfgoed, de gastvrijheid en de spirituele waarde behouden blijven.
Erfgoed onder druk
De overname past in een bredere trend waarin trappistenkloosters in Europa moeite hebben hun gemeenschappen te behouden. Denk aan de recente sluiting van de Abdij Maria Toevlucht in Zundert. Het aantal roepingen neemt af, terwijl kloosters vaak grote complexen zijn die moeilijk te onderhouden zijn zonder externe inkomsten. Voor bierliefhebbers betekent het verlies van Engelszell opnieuw het verdwijnen van een authentieke trappistenbrouwerij, al blijft de brouwerij voorlopig bestaan.
Wat dit betekent voor het merk Engelszell – zonder het keurmerk maar met dezelfde recepten – zal de komende jaren blijken. De uitdaging is om de balans te vinden tussen commercieel voortbestaan en het behoud van het religieus-culturele erfgoed dat de brouwerij ooit zijn karakter gaf.
